سلام به تمامی دوستان خودم

هدف اصلی قرآن کریم و پیامبر(ص) علاوه بر جامعه سازی، تربیت انسان های متعهد و مکتبی است که در ادبیات اسلامی از آن به «مؤمن» تعبیر می شود. اما سوال این است که قرآن برای رشد و تعالی انسان و استمرار حرکت در صراط مستقیم چه راه و روشی را دنبال می کند و به مخاطبان خود برای این که بتوانند بر موانع رشد و ارتقای معنوی و مادی فایق آیند،

چه توصیه ای می کند؟ قرآن کریم در آیه 69 سوره عنکبوت در این باره می فرماید: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهدِیَّنَهُم سُبُلَنا وَ اِنَّ ا... لَمَعَ المُحسِنینَ؛ و آن ها که در راه ما (با خلوص نیت) جهاد کنند قطعا هدایتشان خواهیم کرد و خدا با نیکوکاران است.» در این آیه شریفه، خداوند کلید موفقیت را در گرو جهاد و تلاش و نیز اخلاص می شمارد و به مجاهدان مخلص نوید می دهد که خداوند به پاداش این تلاش خالصانه، آنان را مورد هدایت ویژه خود قرار می دهد و توفیق تعالی بیشتری را به آن ها عطا خواهد کرد. در میان مفسران این بحث مطرح شده است که مقصود از جهاد (جاهدوا) در آیه شریفه چیست؟ علامه طباطبایی(ره) پس از این که «مجاهدت» را به معنای به کار بردن نهایت توان و قدرت در دفع دشمن، معنا می کند و به نقل از مفردات راغب، جهاد را شامل جهاد با دشمن، جهاد با نفس و جهاد با شیطان می داند، اظهار می دارد: «معنای «جاهدوا فینا» این است که جهادشان همواره در راه ماست و این تعبیر کنایه از این است که جهادشان در اموری است که متعلق به خدای تعالی است. چه جهاد در راه عقیده باشد و چه در راه عمل». تفسیر نمونه هم تعبیر «جهاد» را تعبیر وسیع و مطلقی می شمارد که هر گونه تلاشی را که در راه خدا و به منظور وصول به اهداف الهی صورت گیرد، شامل می شود. خواه این تلاش در راه کسب معرفت باشد یا تزکیه نفس یا مبارزه با دشمن و یا انجام کار خیر و هر گونه فعالیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. بنابراین همه کسانی که تلاش مجاهدانه و مخلصانه ای در راه خدا انجام دهند، مشمول حمایت و هدایت ویژه الهی خواهند شد.

در ادامه آیه خداوند می فرماید: ما تلاشگران در راه خود را به راه های مختلفی که به خدا منتهی می شود، راهنمایی می کنیم. (لَنَهدِیَّنَهُم سُبُلَنا» حال این سوال مطرح می شود که مقصود از «راه های خدا» چیست؟ علامه طباطبایی در این باره می گوید: راه را برای این راه می گویند که به سوی صاحب راه منتهی می شود و آن صاحب راه منظور اصلی از راه است. مثلا وقتی می گویند: این راه سعادت است معنایش این است که این راه به سوی سعادت منتهی می شود، بنابراین راه های خدا و سبیل ا... عبارت است از راه هایی که انسان را به خدا نزدیک و به سوی او هدایت و راهنمایی می کند. حال با توجه به آن چه اشاره شد، وقتی جهاد در راه خدا هدایت است، قهرا هدایت به سوی سبیل ا...، هدایت فوق هدایت خواهد بود و مفاد این آیه شریفه می شود که می فرماید: «والذین اهتدوا زادهم هدی؛ و کسانی که راه را یافتند خداوند هدایتشان را بیشتر می کند». به هر حال آیه شریفه بیانگر این حقیقت است که وقتی فرد یا جامعه ای برای خدا و در راه او به تلاش و پیکار برخیزد، درها به روی او گشوده می شود و مشکلات و تحریم های دشمنان قابل تحمل و برطرف می شود. تاریخ صدر اسلام به خوبی گویای این حقیقت قرآنی است.